سفر؛ تجربۀ زیسته خوانش اگزیستانسیالیستی از الگوی سفر-زندگی شمس پرنده

وجود اصیل/ دازاین، انسان تنها و فردیت‌یافته‌ای است که با انتخاب‌های خویش، هم خود را از وجود غیر اصیل و غوطه‌ورشدن در جماعت توده‌ای (کیرکگور)، گله‌ای (نیچه) و داسمنی (هیدگر) رها می‌کند و هم امکان‌ها و موقعیت‌های بسیاری را در برابر الزام، حتمیت و ضرورت برای خویش به‌وجود می‌آورد. امکان‌هایی که او را از رویدادگی‌های زندگی جدا می‌سازد و رو به تعالی به حرکت درمی‌آورد. موقعیت‌های مرزی/ بحرانی نظیر درد، رنج، یأس، شکست، ترس، سفر، پیری، مرگ و... بهترین وضعیت برای مواجهه با خویشتن و مرزهای وجودی است؛ موقعیت‌های شکننده‌ای که با فروریختن شاکله‌های ذهنی، طرح‌واره‌های تثبیت‌شده و تجربه‌های بسته‌بندی‌شده، امکان جهش و درکی انفسی و سوبژکتیو را محقق می‌سازد. جستار حاضر از منظر مفاهیم کلیدی فلسفۀ اگزیستانسیالیسم (وجود اصیل، فردیت، انتخاب، امکان، تجربۀ زیسته، حرکت، موقعیت مرزی، سفر و مواجهه با مرگ) به تحلیل و واکاوی الگوی سفر- زندگی شمس پرنده می‌پردازد و با واکاوی در منقولات و شیوۀ زیست شمس تبیین می‌کند که چگونه شمس با انتخابی آگاهانه، سفر را به‌مثابۀ زندگی، تجربه و زیست می‌کند، در این تجربۀ درونی و جهان شخصی (سارتر) خود را از روزمرگی و میان‌مایگی می‌کَنَد و با آگاهی و شناخت انفسی و سوبژکتیو، پیوسته رو به امر متعالی و نامتناهی در حرکت است. سفر بهترین امکان برای گمنام و ناشناس‌ماندن شمس، عدم تقید به قالب‌ها و شاکله‌های تکراری و عمومی و تجربۀ موقعیت مرزی است. یکی از مهم‌ترین موقعیت‌های مرزی که در سفر امکان مواجهه با آن بیشتر است، درک حضور مرگ به‌عنوان بنیادی‌ترین امکان دازاین است. شمس در حرکت به‌سوی مرگ، هم توسع وجودی می‌یابد، هم مشتاق مرگ می‌شود و هم در مشاهدۀ ناپایداری امکانات و امور تناهی هستی، ایمانش به حقیقت مطلق، متقن‌تر و محکم‌تر می‌گردد.